*منشأ پیدایش ملت‌ها چیست و به چه دورانی مربوط می‌شود؟
مهدی سعیدی از دیگر سخنرانان مدعو در این نشست نیز در ادامه گفت: سه روایت مهم ملت‌گرا یا ملت‌پرستانه، روایت مدرن و روایت تاریخی در حوزه هویت وجود دارد. هر سه روایت در پاسخ به این که «منشأ پیدایش ملت‌ها چیست و به چه دورانی مربوط می‌شود؟» مطرح شده‌اند.
وی افزود: روایت ملت‌گرا که با صفت ناسیونال رمانتیک هم از آن یاد شده است، ملت را پدیدار طبیعی تاریخ بشر می‌انگارد. روایت مدرن نیز در نیمه قرن 20 میلادی تدوین شد و رواج یافت که خاص ایران نیست. ایده اصلی این روایت می‌گوید که ملت پدیدار جدیدی است که ساخته و پرداخته دولت‌های ملی در عصر جدید است. روایت مدرن خیلی پذیرای هویت‌های تاریخی نیست.
سعیدی ادامه داد: روایت ملت‌پرستانه تعصب ملی را تبلیغ می‌کند و روایت مدرن مبشر تعصب ضدملی است.
سعیدی افزود: روایت سوم، یا دیدگاه «تاریخی‌نگر»، در این که هویت ملی زاده دنیای جدید است با دیدگاه «مُدرن و پُست مُدرن» هم‌آواز است، اما گسست بنیادین هویت ملی همه کشورها، به ویژه ایران را، با هویت گذشته آنان، به استناد شواهد تاریخی بسیار نمی‌پذیرد. اختلاف بین این دو روایت را می‌توان، با تمایز نهادن بین «هویت تاریخی و فرهنگی ایرانی» و «هویت ملی ایرانی» حل کرد.
وی در ادامه با اشاره به دیدگاه «احمد اشرف» در مورد سه روایت از هویت ایرانی گفت: «احمد اشرف» در بررسی تحول تاریخی هویت ایرانی و آگاهی از شیوه‌های تجلی ایده ایران و تاریخ آن در ادب فارسی، مفاهیم جغرافیائی و قومی واژه ایران و واژه‌های مربوط به آن را در متون معتبر تاریخی و ادبی ایران مورد بررسی قرار داده است تا فراوانی و الگوهای کاربرد این واژه‌ها را در هر یک از دوره‌‌های عمده تاریخ ایران از دیدگاه هویت ایرانی دریابد. البته، این بررسی با توجه به این واقعیت انجام شده که فراوانی کاربرد واژه «ایران» تنها به یکی از عناصر تشکیل دهنده هویت ایرانی اشاره دارد، در حالی که در آثار مورد بررسی وجوه گوناگون فرهنگ ایران در نظر آمده است. بر اساس این بررسی تحول تاریخی هویت ایرانی در هفت مرحله و دوره متمایز تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است. این مراحل شامل بنیادین، سکون و رکود، بازسازی، حکومت سلاجقه، ایلخانان مغول، دوره صفوی و دوره جدید است.
سعیدی در ادامه به مرور هر یک از این شش دوره تاریخی پرداخت و سپس در مورد ایران دوران جدید گفت: پس از جنگ‌های ایران و روس، ایرانی‌ها به جست‌وجوی دلایل عقب ماندگی خود می‌پردازند. آثار جدید و اقدامات بسیاری در این دوران با نگاه مدرن شکل می‌گیرد آنچنان که روشنفکران ایرانی از این راه مفاهیم مدرن و ناسیونالیسم و هویت ملی ایران را بر اساس میراث غنی فرهنگ ایرانی بسط و گسترش می‌دهند. آنها تعریف مجددی از واژه ملت می‌کنند و واژه ملی پسوند بسیاری از عناوین می‌شود.
وی در پایان گفت: در دوره پهلوی ایدئولوژی هویتی بر مبنای اندیشه یک شرق‌شناسی به نام ارنست امیل هرتسفلد بنیان‌گذاری می‌شود. ایشان ایده ایران را بر مبنای هخامنشی‌ها مطرح می‌کند. به این ترتیب ما با گسستی در دوره پهلوی مواجه می‌شویم که تاریخ ایران هم محدود به اشکانیان می‌شود. به نوعی در این دوره با برپایی پان ایرانیسم به مقابله با پان ترکیسم و پان عربیسم در دوره رضاخان پرداخته می‌شود. در ادامه نیز سیاست‌های هویتی مداوم شکل می‌گیرد.
گفتنی است، این نشست با حضور جمعی از اساتید، نخبگان و متخصصان ادبیات پایداری از جمله استاد علیرضا کمری عضو هیئت امنای اندیشکده ادبیات پایداری و مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دکتر جواد کامور بخشایش دبیر اندیشکده ادبیات پایداری و اعضای هیئت امنای اندیشکده ادبیات پایداری، عصر روز گذشته 13 مردادماه در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برپا شد.
انتهای پیام/
دانشیار گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران معتقد است که آوینی تصویری از جبهه با آن صدای به یادماندنی خود به نمایش می‌گذارد که خاص است و عمل هویت‌بخشی را به خوبی انجام می‌دهد.
به گزارش پایگاه خبری حوزه هنری، دومین نشست اندیشکده ادبیات پایداری با موضوع هویت ملی، زبان و ادبیات فارسی برگزار شد. این نشست با حضور اساتید، نخبگان و متخصصان این حوزه و سخنرانی جناب آقای دکتر مسعود کوثری دانشیار گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، دکتر مهدی سعیدی عضو هیئت علمی و مدیرگروه زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی برپا شد.
دکتر محمدرضا سنگری ریاست اندیشکده ادبیات پایداری که مدیریت این نشست را بر عهده داشت، در ابتدا به ارائه گزارشی از سرخط مهم‌ترین عناوین طرح شده در نشست پیشین پرداخت. سپس از مسعود کوثری دعوت کرد تا سخنرانی خود را آغاز کند.
کوثری در ابتدای سخنان خود با پرداخت به نقش و اهمیت هویت در حوزه ادبیات گفت: بحت هویت به اعتقاد ما به رسالت و تعهد هنر و ادبیات مربوط می‌شود. موضع شخصی من به هویت موضع پساکانتی است. معتقدم که رابطه عمیقی میان فرم و محتوا وجود دارد و اگر هنر و ادبیات نتواند به آن فرمول رابطه دست پیدا کند ناموفق خواهد بود.
کوثری در ادامه و در خصوص هویت ملی گفت: هویت دو عنصر تعلق و تصور دارد. ادبیات جامعه‌شناسی به وفور عنصر کلیدی و کانونی هویت را حس تعلق می‌دانند.
وی در مورد عنصر تصور نیز گفت: هنر و ادبیات اگر به حس تصور نرسد زایا نخواهد بود و اگر در عنصر تعلق باقی بماند تبدیل به شعار خواهد شد. اثر ادبی باید بتواند آن جهان خاص خود را خلق و متولد کند، در غیر اینصورت هرچقدر هم که غنی باشد در هویتسازی ناتوان خواهد بود.
کوثری افزود: سؤالی که همیشه وجود دارد این است که آیا هویت امر ثابتی است یا امر متغیری است. هر دو امر درست است چرا که لایه‌هایی از هویت، لایه‌هایی ثابت و لایه‌هایی متناسب به زمان متغیر هستند. ما با لایه‌هایی هویتی مواجه هستیم که از لحاظ زمان اجتماعی با هم فرق دارند و حتی گاهی اوقات حرف هم را هم نمی‌فهمند. منظور از زمان اجتماعی این است که تصور آن اجتماع از جهانی که در آن زندگی می‌کنند در حالی که همگی در یک جغرافیا قرار دارند با هم فرق می‌کند.
وی ادامه داد: در مقابل هویت‌ها همیشه انتقاد و مقاومت و حتی هجو وجود دارد. در مسئله هویت همواره تعارض گفتمانی هم وجود دارد و نمی‌توان هیچ یک را تأیید یا تکذیب قطعی کرد.
کوثری در تکمیل گفته‌های خود افزود: تصور باید از مسیری عبور کند که به خلق آثار ادبی منجر شود. به عنوان مثال شهید آوینی یک تصور از جبهه خلق کرد که شاید بسیاری از رزمنده‌هایی هم که جنگ را از نزدیک دیده‌اند چنین تصوری را به جز در آثار آوینی ندیده باشند. بنابراین آوینی تصویری از جبهه با آن صدای به یادماندنی خود به نمایش می‌گذارد که خاص است و عمل هویت‌بخشی را به خوبی انجام می‌دهد.
کوثری افزود: گام دوم تصور، فشرده‌سازی جهان است، چرا که این جهان اجزای بسیاری دارد. فشرده‌سازی جهان آن را به سوی نمادینه‌سازی و گام سوم خلق اثر ادبی پیش می‌برد. همچنین نمادینه کردن جهان بی‌تردید هنرمند خالق اثر را به جهان اسطوره‌ها و نمادها هدایت می‌کند.
*منشأ پیدایش ملت‌ها چیست و به چه دورانی مربوط می‌شود؟
مهدی سعیدی از دیگر سخنرانان مدعو در این نشست نیز در ادامه گفت: سه روایت مهم ملت‌گرا یا ملت‌پرستانه، روایت مدرن و روایت تاریخی در حوزه هویت وجود دارد. هر سه روایت در پاسخ به این که «منشأ پیدایش ملت‌ها چیست و به چه دورانی مربوط می‌شود؟» مطرح شده‌اند.
وی افزود: روایت ملت‌گرا که با صفت ناسیونال رمانتیک هم از آن یاد شده است، ملت را پدیدار طبیعی تاریخ بشر می‌انگارد. روایت مدرن نیز در نیمه قرن 20 میلادی تدوین شد و رواج یافت که خاص ایران نیست. ایده اصلی این روایت می‌گوید که ملت پدیدار جدیدی است که ساخته و پرداخته دولت‌های ملی در عصر جدید است. روایت مدرن خیلی پذیرای هویت‌های تاریخی نیست.
سعیدی ادامه داد: روایت ملت‌پرستانه تعصب ملی را تبلیغ می‌کند و روایت مدرن مبشر تعصب ضدملی است.
سعیدی افزود: روایت سوم، یا دیدگاه «تاریخی‌نگر»، در این که هویت ملی زاده دنیای جدید است با دیدگاه «مُدرن و پُست مُدرن» هم‌آواز است، اما گسست بنیادین هویت ملی همه کشورها، به ویژه ایران را، با هویت گذشته آنان، به استناد شواهد تاریخی بسیار نمی‌پذیرد. اختلاف بین این دو روایت را می‌توان، با تمایز نهادن بین «هویت تاریخی و فرهنگی ایرانی» و «هویت ملی ایرانی» حل کرد.
وی در ادامه با اشاره به دیدگاه «احمد اشرف» در مورد سه روایت از هویت ایرانی گفت: «احمد اشرف» در بررسی تحول تاریخی هویت ایرانی و آگاهی از شیوه‌های تجلی ایده ایران و تاریخ آن در ادب فارسی، مفاهیم جغرافیائی و قومی واژه ایران و واژه‌های مربوط به آن را در متون معتبر تاریخی و ادبی ایران مورد بررسی قرار داده است تا فراوانی و الگوهای کاربرد این واژه‌ها را در هر یک از دوره‌‌های عمده تاریخ ایران از دیدگاه هویت ایرانی دریابد. البته، این بررسی با توجه به این واقعیت انجام شده که فراوانی کاربرد واژه «ایران» تنها به یکی از عناصر تشکیل دهنده هویت ایرانی اشاره دارد، در حالی که در آثار مورد بررسی وجوه گوناگون فرهنگ ایران در نظر آمده است. بر اساس این بررسی تحول تاریخی هویت ایرانی در هفت مرحله و دوره متمایز تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است. این مراحل شامل بنیادین، سکون و رکود، بازسازی، حکومت سلاجقه، ایلخانان مغول، دوره صفوی و دوره جدید است.
سعیدی در ادامه به مرور هر یک از این شش دوره تاریخی پرداخت و سپس در مورد ایران دوران جدید گفت: پس از جنگ‌های ایران و روس، ایرانی‌ها به جست‌وجوی دلایل عقب ماندگی خود می‌پردازند. آثار جدید و اقدامات بسیاری در این دوران با نگاه مدرن شکل می‌گیرد آنچنان که روشنفکران ایرانی از این راه مفاهیم مدرن و ناسیونالیسم و هویت ملی ایران را بر اساس میراث غنی فرهنگ ایرانی بسط و گسترش می‌دهند. آنها تعریف مجددی از واژه ملت می‌کنند و واژه ملی پسوند بسیاری از عناوین می‌شود.
وی در پایان گفت: در دوره پهلوی ایدئولوژی هویتی بر مبنای اندیشه یک شرق‌شناسی به نام ارنست امیل هرتسفلد بنیان‌گذاری می‌شود. ایشان ایده ایران را بر مبنای هخامنشی‌ها مطرح می‌کند. به این ترتیب ما با گسستی در دوره پهلوی مواجه می‌شویم که تاریخ ایران هم محدود به اشکانیان می‌شود. به نوعی در این دوره با برپایی پان ایرانیسم به مقابله با پان ترکیسم و پان عربیسم در دوره رضاخان پرداخته می‌شود. در ادامه نیز سیاست‌های هویتی مداوم شکل می‌گیرد.
گفتنی است، این نشست با حضور جمعی از اساتید، نخبگان و متخصصان ادبیات پایداری از جمله استاد علیرضا کمری عضو هیئت امنای اندیشکده ادبیات پایداری و مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دکتر جواد کامور بخشایش دبیر اندیشکده ادبیات پایداری و اعضای هیئت امنای اندیشکده ادبیات پایداری، عصر روز گذشته 13 مردادماه در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برپا شد.
انتهای پیام/
*منشأ پیدایش ملت‌ها چیست و به چه دورانی مربوط می‌شود؟
مهدی سعیدی از دیگر سخنرانان مدعو در این نشست نیز در ادامه گفت: سه روایت مهم ملت‌گرا یا ملت‌پرستانه، روایت مدرن و روایت تاریخی در حوزه هویت وجود دارد. هر سه روایت در پاسخ به این که «منشأ پیدایش ملت‌ها چیست و به چه دورانی مربوط می‌شود؟» مطرح شده‌اند.
وی افزود: روایت ملت‌گرا که با صفت ناسیونال رمانتیک هم از آن یاد شده است، ملت را پدیدار طبیعی تاریخ بشر می‌انگارد. روایت مدرن نیز در نیمه قرن 20 میلادی تدوین شد و رواج یافت که خاص ایران نیست. ایده اصلی این روایت می‌گوید که ملت پدیدار جدیدی است که ساخته و پرداخته دولت‌های ملی در عصر جدید است. روایت مدرن خیلی پذیرای هویت‌های تاریخی نیست.
سعیدی ادامه داد: روایت ملت‌پرستانه تعصب ملی را تبلیغ می‌کند و روایت مدرن مبشر تعصب ضدملی است.
سعیدی افزود: روایت سوم، یا دیدگاه «تاریخی‌نگر»، در این که هویت ملی زاده دنیای جدید است با دیدگاه «مُدرن و پُست مُدرن» هم‌آواز است، اما گسست بنیادین هویت ملی همه کشورها، به ویژه ایران را، با هویت گذشته آنان، به استناد شواهد تاریخی بسیار نمی‌پذیرد. اختلاف بین این دو روایت را می‌توان، با تمایز نهادن بین «هویت تاریخی و فرهنگی ایرانی» و «هویت ملی ایرانی» حل کرد.
وی در ادامه با اشاره به دیدگاه «احمد اشرف» در مورد سه روایت از هویت ایرانی گفت: «احمد اشرف» در بررسی تحول تاریخی هویت ایرانی و آگاهی از شیوه‌های تجلی ایده ایران و تاریخ آن در ادب فارسی، مفاهیم جغرافیائی و قومی واژه ایران و واژه‌های مربوط به آن را در متون معتبر تاریخی و ادبی ایران مورد بررسی قرار داده است تا فراوانی و الگوهای کاربرد این واژه‌ها را در هر یک از دوره‌‌های عمده تاریخ ایران از دیدگاه هویت ایرانی دریابد. البته، این بررسی با توجه به این واقعیت انجام شده که فراوانی کاربرد واژه «ایران» تنها به یکی از عناصر تشکیل دهنده هویت ایرانی اشاره دارد، در حالی که در آثار مورد بررسی وجوه گوناگون فرهنگ ایران در نظر آمده است. بر اساس این بررسی تحول تاریخی هویت ایرانی در هفت مرحله و دوره متمایز تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است. این مراحل شامل بنیادین، سکون و رکود، بازسازی، حکومت سلاجقه، ایلخانان مغول، دوره صفوی و دوره جدید است.
سعیدی در ادامه به مرور هر یک از این شش دوره تاریخی پرداخت و سپس در مورد ایران دوران جدید گفت: پس از جنگ‌های ایران و روس، ایرانی‌ها به جست‌وجوی دلایل عقب ماندگی خود می‌پردازند. آثار جدید و اقدامات بسیاری در این دوران با نگاه مدرن شکل می‌گیرد آنچنان که روشنفکران ایرانی از این راه مفاهیم مدرن و ناسیونالیسم و هویت ملی ایران را بر اساس میراث غنی فرهنگ ایرانی بسط و گسترش می‌دهند. آنها تعریف مجددی از واژه ملت می‌کنند و واژه ملی پسوند بسیاری از عناوین می‌شود.
وی در پایان گفت: در دوره پهلوی ایدئولوژی هویتی بر مبنای اندیشه یک شرق‌شناسی به نام ارنست امیل هرتسفلد بنیان‌گذاری می‌شود. ایشان ایده ایران را بر مبنای هخامنشی‌ها مطرح می‌کند. به این ترتیب ما با گسستی در دوره پهلوی مواجه می‌شویم که تاریخ ایران هم محدود به اشکانیان می‌شود. به نوعی در این دوره با برپایی پان ایرانیسم به مقابله با پان ترکیسم و پان عربیسم در دوره رضاخان پرداخته می‌شود. در ادامه نیز سیاست‌های هویتی مداوم شکل می‌گیرد.
گفتنی است، این نشست با حضور جمعی از اساتید، نخبگان و متخصصان ادبیات پایداری از جمله استاد علیرضا کمری عضو هیئت امنای اندیشکده ادبیات پایداری و مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، دکتر جواد کامور بخشایش دبیر اندیشکده ادبیات پایداری و اعضای هیئت امنای اندیشکده ادبیات پایداری، عصر روز گذشته 13 مردادماه در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برپا شد.
انتهای پیام/
نظر شما